Πρόλογος

-ΠΡΟΛΟΓΟΣ-

«Το αποτέλεσμα οποιασδήποτε σοβαρής έρευνας μπορεί να είναι μόνο το να δημιουργήσει δύο ερωτήσεις
εκεί που αρχικά υπήρχε μόνο μία».<sup>1
- Θόρσταϊν Βέμπλεν</sup>

Προέλευση του Ονόματος:

Το «Κίνημα Zeitgeist» («ΤΖΜ» για συντομία στα αγγλικά) είναι το προσδιοριστικό όνομα για το κοινωνικό κίνημα το οποίο περιγράφεται στα ακόλουθα δοκίμια. Το εν λόγω όνομα δεν έχει καμία ιστορική συσχέτιση με κάποιο συγκεκριμένο πολιτισμικό φαινόμενο και δεν πρέπει να συγχέεται ή να σχετίζεται με οτιδήποτε άλλο γνωστό στο παρελθόν με παρόμοιο τίτλο. Αντίθετα, ο τίτλος βασίζεται ρητά στη σημασιολογική έννοια των συμπεριλαμβανομένων όρων.

Ο όρος «zeitgeist» ορίζεται ως «το γενικό πνευματικό, ηθικό και πολιτισμικό κλίμα μιας εποχής». Ο όρος «κίνημα» απλά υποδηλώνει «κίνηση» ή αλλαγή. Επομένως, το Κίνημα Zeitgeist είναι ένας οργανισμός ο οποίος προτρέπει την αλλαγή του κυρίαρχου πνευματικού, ηθικού και πολιτισμικού κλίματος της εποχής.

Η Δομή του Εγγράφου:

Το κείμενο που ακολουθεί γράφτηκε για να είναι όσο το δυνατόν πιο συνοπτικό αλλά και κατανοητό. Όσον αφορά τη δομή του, είναι μια σειρά από δοκίμια, ταξινομημένα ανά θέμα, ώστε το καθένα να στηρίζει ένα ευρύτερο πλαίσιο αναφοράς. Ενώ κάθε δοκίμιο έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε να μπορεί να αξιολογηθεί και μόνο του, είναι πολύ σημαντικό ο αναγνώστης να καταλάβει πώς το κάθε θέμα λειτουργεί ως κομμάτι ενός ευρύτερου τρόπου σκέψης που έχει ως στόχο την πιο αποδοτική οργάνωση της ανθρώπινης κοινωνίας.

Αυτοί που θα διαβάσουν αυτές τις εκθέσεις με μια γραμμική λογική θα παρατηρήσουν ότι γίνονται επαναλαμβανόμενες αναφορές σε ορισμένες ιδέες ή θέματα. Αυτό γίνεται σκόπιμα, καθώς μια τέτοια επανάληψη και έμφαση θεωρείται χρήσιμη δεδομένου ότι μερικές από τις έννοιες αυτές μπορεί να φαντάζουν ξένες σε άτομα χωρίς προηγούμενη εξοικείωση με ανάλογο υλικό.

Επίσης, προκειμένου να παραμείνουν κατανοητά τα κείμενα, δεν μπορούν να είναι πάρα πολύ λεπτομερή δεδομένης της βαρύτητας των θεμάτων και της αλληλοσυσχέτισης τους. Για αυτό το λόγο έγινε μεγάλη προσπάθεια για την παράθεση σχετικών πηγών από «τρίτους» σε κάθε δοκίμιο μέσω παραπομπών και παραρτημάτων, επιτρέποντας έτσι στο χρήστη να κάνει επιπλέον έρευνα όπου τον ενδιαφέρει περισσότερο.

Ο Οργανισμός της Γνώσης:

Η έρευνα που θα σας παρουσιαστεί, όπως και κάθε άλλη έρευνα, έχει να κάνει με σύνολα πληροφοριών που δημιουργούνται διαδοχικά. Όλες οι διακριτές ιδέες εξελίσσονται με τον ίδιο τρόπο: παρατήρηση της ιδέας, αξιολόγηση της ιδέας, καταγραφή της ιδέας και έπειτα ενσωμάτωση με άλλη γνώση που υπάρχει ήδη ή αναδύεται σιγά-σιγά.
. Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε αυτήν την αλληλουχία που χαρακτηρίζει τον τρόπο που σκεφτόμαστε όσον αφορά το τι πιστεύουμε και γιατί, διότι η πληροφορία είναι μία ξεχωριστή οντότητα από το άτομο ή το θεσμό που την προωθεί ή την αντιπροσωπεύει. Οι πληροφορίες μπορούν να αξιοποιηθούν σωστά μόνο μέσω μιας συστηματικής διαδικασίας σύγκρισης με άλλα φυσικώς επαληθεύσιμα στοιχεία, τα οποία μπορούν να αποδείξουν αν είναι αληθείς (οι πληροφορίες) ή όχι.

Παρομοίως, αυτή η αλληλουχία συνεπάγεται ότι καμία ιδέα δεν έχει εμπειρική «προέλευση» ή «πηγή». Από τη σκοπιά της επιστημολογίας, η γνώση δημιουργείται, επεξεργάζεται και επεκτείνεται κυρίως μέσω της επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων. Το άτομο, με τις εγγενώς διαφορετικές εμπειρίες και τάσεις του, λειτουργεί ως ένα μοναδικό φίλτρο επεξεργασίας μέσω του οποίου μπορεί να διαμορφωθεί μία ιδέα. Σαν σύνολο, εμείς τα άτομα αποτελούμε αυτό που θα μπορούσε να ονομαστεί «συλλογικός νους». Ο συλλογικός νους είναι μεταφορικά ο ανώτατος κοινωνικός επεξεργαστής και είναι ιδανικά το μέρος όπου όλες οι ιδέες και οι προσπάθειες των ατόμων βρίσκουν η μία την άλλη και γίνονται ένα. Ένα αξιοσημείωτο παράδειγμα αυτής της αλληλεπίδρασης του συλλογικού νου είναι η παραδοσιακή μέθοδος μεταφοράς δεδομένων μέσω της λογοτεχνίας και του διαμοιρασμού βιβλίων από γενιά σε γενιά.²

Ο Ισαάκ Νεύτων εξέφρασε αυτό το γεγονός με τον καλύτερο ίσως τρόπο δηλώνοντας: «Αν είδα λίγο πιο μακριά από τους άλλους, ήταν επειδή στεκόμουν στους ώμους γιγάντων.»³ Αυτό αναφέρεται εδώ με σκοπό να εστιάσει ο αναγνώστης στην κριτική αξιολόγηση των πληροφοριών και όχι των υποτιθέμενων «πηγών», διότι η έννοια της «πηγής» μιας πληροφορίας ή μιας ιδέας, απλά δεν υφίσταται με εμπειρικά κριτήρια. Η παράθεση μιας πηγής είναι πρακτική και λογική μόνο στις παροδικές, παραδοσιακές δομές της κοινωνίας, όπως οι αναφορές σε ένα εγχειρίδιο για μελλοντική έρευνα. Δεν υπάρχει πιο λανθασμένη έκφραση από την εξής: «Αυτή είναι δική μου ιδέα». Τέτοιες εκφράσεις είναι υποπροϊόντα ενός υλιστικού πολιτισμού ο οποίος ενισχύει την αναζήτηση φυσικών ανταμοιβών, συνήθως μέσω χρημάτων, σε αντάλλαγμα της ψευδαίσθησης της δημιουργίας «ιδιοκτησίας». Κάπως έτσι καλλιεργείται και ο εγωισμός, όταν το άτομο διεκδικεί τα «εύσημα» για την «ανακάλυψη» μιας ιδέας ή μιας εφεύρεσης.

Παρόλα αυτά, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν αξίζουν ευγνωμοσύνη και σεβασμό όλες αυτές οι προσωπικότητες και τα ιδρύματα που έχουν δείξει αφοσίωση και επιμονή προς τη διεύρυνση της ανθρώπινης γνώσης. Πρέπει να αναγνωρίσουμε την αναγκαιότητα των ανθρώπων που έχουν αποκτήσει μεγάλη και εξειδικευμένη ικανότητα σε κάποιο συγκεκριμένο πεδίο ώστε να θεωρηθούν «ειδικοί» στον κλάδο τους. Οι συνεισφορές εξαιρετικών στοχαστών και μηχανικών όπως οι Ρ. Μπάκμινστερ Φούλερ, Ζακ Φρέσκο, Τζέρεμι Ρίφκιν, Ρέι Κούρτσβαϊλ, Ρόμπερτ Σαπόλσκι, Θόρσταϊν Βέμπλεν, Ρίτσαρντ Γουίλκινσον, Τζέιμς Γκίλιγκαν, Καρλ Σέιγκαν, Νίκολα Τέσλα, Στήβεν Χώκινγκ και πάρα πολλών άλλων ερευνητών, τωρινών και παλαιοτέρων, παραθέτονται σε αυτό το κείμενο και λειτουργούν ως κομμάτια της εκτεταμένης συλλογής δεδομένων που πρόκειται να διαβάσετε. Μεγάλη ευγνωμοσύνη εκφράζεται επίσης εδώ σε όλα τα αφοσιωμένα μυαλά τα οποία εργάζονται για να συνεισφέρουν προς έναν καλύτερο κόσμο.

Δεδομένων όλων αυτών, το Κίνημα Zeitgeist δεν διεκδικεί την ιδιοκτησία και την προέλευση καμίας από τις ιδέες που προωθεί. Επομένως, το κίνημα αυτό μπορεί να χαρακτηριστεί καλύτερα ως ένας ακτιβιστικός-εκπαιδευτικός θεσμός ο οποίος προσπαθεί να διευρύνει το πλαίσιο εφαρμογής των τωρινών και μελλοντικών επιστημονικών ευρημάτων ώστε να εφαρμοστούν με γνώμονα την κοινωνική μέριμνα.

Ιστοσελίδες και Υλικό:

Οι παρακάτω 10 ιστοσελίδες είναι επίσημα συνδεδεμένες με την παγκόσμια λειτουργία του Κινήματος Zeitgeist:

– Βασικός Παγκόσμιος Κόμβος
http://www.thezeitgeistmovement.com

Αυτή είναι η κύρια ιστοσελίδα και ο βασικός κόμβος όλων των δράσεων, των εκδηλώσεων και των ενημερώσεων και του εκπαιδευτικού υλικού του TZM.

- Παγκόσμιος Κόμβος Τμημάτων:
http://www.tzmchapters.net/

Αυτός είναι ο κύριος κόμβος για πληροφορίες και υλικό που αφορά τα τμήματα του κινήματος. Περιλαμβάνει χάρτες, ψηφιακές εργαλειοθήκες για τα τμήματα και άλλα.

– Παγκόσμιο Blog:
http://blog.thezeitgeistmovement.com/

Αυτό είναι το επίσημο blog του κινήματος, στο οποίο αναρτώνται εκθέσεις τύπου αρθρογραφίας.

- Παγκόσμιο Forum:
http://www.thezeitgeistmovementforum.org/

Αυτό είναι το επίσημο forum για τα μέλη ώστε να συζητούν για δράσεις και να μοιράζονται ιδέες από όλον τον κόσμο.

- Zeitgeist Media Project:
http://zeitgeistmediaproject.com/

Η ιστοσελίδα του Media Project προβάλλει διάφορες ηχητικές, οπτικές και λογοτεχνικές εκφράσεις των μελών του TZM. Οι χρήστες ανεβάζουν ελεύθερα τη δουλειά τους στην ιστοσελίδα και συχνά χρησιμοποιείται ως πηγή για γραφικά φυλλαδίων, για παρουσιάσεις βίντεο, για λογότυπα και άλλα σχετικά.

– ZeitNews:
http://www.zeitnews.org/

Το ZeitNews είναι μια ειδησεογραφική υπηρεσία, η οποία περιέχει άρθρα που σχετίζονται με ευρήματα της επιστήμης και της τεχνολογίας τα οποία μπορούν να συμβάλουν αισθητά στην ευρύτερη κοινωνική πρόοδο.

– Παγκόσμια Ημέρα Zeitgeist (Z-Day):
http://zdayglobal.org/

Αυτή η ιστοσελίδα γίνεται ενεργή σε συγκεκριμένη περίοδο κάθε χρόνο για να διευκολύνει τη διεξαγωγή της παγκόσμιας δράσης μας, της Z-Day, η οποία λαμβάνει χώρα κάθε Μάρτιο.

– Φεστιβάλ Τέχνης Zeitgeist (Zeitgeist Media Festival):
http://zeitgeistmediafestival.org/

Αυτή η ιστοσελίδα γίνεται ενεργή σε συγκεκριμένη περίοδο κάθε χρόνο για να υποστηρίξει το Zeitgeist Media Festival, το οποίο λαμβάνει χώρα κάθε Αύγουστο.

- Ινστιτούτο Παγκόσμιου Ανασχεδιασμού (Global Redesign Institute):
http://www.globalredesigninstitute.org/

Το Global Redesign Institute είναι ένα έργο τύπου δεξαμενής σκέψης (think tank), το οποίο χρησιμοποιεί εικονική διεπαφή (virtual interface) με χρήση γραφικών. Το έργο αυτό χρησιμοποιεί μοντέλα χαρτών και δεδομένων για να παρουσιάσει άμεσες τεχνικές αλλαγές οι οποίες συμφωνούν με τον τρόπο σκέψης του ΤΖΜ και θα μπορούσαν να εφαρμοστούν σε διάφορες περιοχές του κόσμου.

Γενικά Κοινωνικά Δίκτυα:

Παγκόσμιο Τμήμα ΤΖΜ στο Twitter:
http://twitter.com/#!/tzmglobal

Παγκόσμιο Τμήμα ΤΖΜ στο Facebook:
http://www.facebook.com/tzmglobal

Παγκόσμιο Τμήμα ΤΖΜ στο Youtube:
http://www.youtube.com/user/TZMOfficialChannel