Μία από τις κοινές κριτικές που γίνεται κατά του κινήματος είναι ότι δεν κάνει αρκετά πράγματα για να πραγματοποιήσει τη μετάβαση σε μία Κοινωνία Βασισμένη σε Φυσικούς Πόρους ή αλλιώς ότι δεν πάει αρκετά μακρυά. Ο χαρακτήρας του κινήματος είναι κατά βάση εκπαιδευτικός-ενημερωτικός και οι στόχοι του είναι να αναλύσει τις ριζικές αιτίες των μεγαλύτερων παγκοσμίων προβλημάτων και να παρουσιάσει πιθανές λύσεις που προσφέρει η σημερινή τεχνολογία προτείνοντας παράλληλα ένα εναλλακτικό κοινωνικό-οικονομικό μοντέλο, την Οικονομία Βασισμένη στους Φυσικούς Πόρους και Νόμους. Είναι ένας ομολογουμένως μακροπρόθεσμος στόχος, οπότε υπάρχουν (εύλογα ίσως) αρκετοί που πιστεύουν ότι θα έπρεπε να επικεντρωθεί σε μικρότερα και βραχυπρόθεσμα πρακτικά projects. Οι λόγοι για τους οποίους δεν ακολουθούμε προς το παρόν μια πιο βραχυπρόθεσμη λογική είναι αρκετοί.

Πρώτον, υπάρχουν αρκετές ομάδες που στοχεύουν σε μεταβατικά projects, οπότε δεν βρίσκουμε λόγο να κάνουμε το ίδιο. Ταυτόχρονα, βλέπουμε ότι δεν υπάρχει κάποια ομάδα που να επικεντρώνεται στο επικοινωνιακό κομμάτι και για αυτό προσπαθούμε να καλύψουμε το κενό. Δυστυχώς, πολλές φορές παρερμηνεύεται αυτό από κάποιους που πιστεύουν ότι επειδή εμείς ως κίνημα δεν κάνουμε κάτι αυτό σημαίνει ότι δεν το υποστηρίζουμε κιόλας. Το γεγονός ότι το κίνημα δεν επικεντρώνεται σε μεταβατικές κινήσεις (πχ. αυτόνομες κοινότητες) δεν σημαίνει ότι δεν αναγνωρίζει την τεράστια ανάγκη για τέτοιες κινήσεις. Με άλλα λόγια, αναγνωρίζουμε το έργο μας ως ένα από τα χιλιάδες έργα που ίσως χρειαστούν για να γίνει η μετάβαση. Ο ρόλος μας δεν είναι ούτε ξεχωριστός ούτε ο μόνος που χρειάζεται. Το ότι εμείς δεν επικεντρωνόμαστε σε άλλες κινήσεις δεν σημαίνει ότι δεν αναγνωρίζουμε την επιτακτική τους ανάγκη. Απλά προφανώς δεν γίνεται να κάνουμε πολλά πράγματα ταυτόχρονα, εφόσον είμαστε εθελοντές. Για να κάνεις κάτι καλά πρέπει να επικεντρωθείς σε αυτό. Εφόσον λοιπόν γίνονται πολλές τέτοιες κινήσεις θεωρούμε ότι το καλύτερο που μπορούμε να κάνουμε είναι να επικεντρωθούμε στο επικοινωνιακό κομμάτι της μετάβασης και να προωθήσουμε όσο μπορούμε αυτές τις ομάδες. Άλλωστε, μην ξεχνάμε ότι αυτές οι ομάδες (πχ. ανεξάρτητες κοινότητες) αντιμετωπίζουν αρκετά προβλήματα απλά και μόνο για να επιβιώσουν, επομένως τους είναι πολύ δύσκολο να ασχοληθούν με την προώθηση ακόμη και της δικής τους ομάδας. Σημειωτέον, το ότι δεν επικεντρωνόμαστε σε τέτοιες κινήσεις, δεν σημαίνει ότι δεν πρόκειται να κάνουμε κάτι σχετικό ποτέ. Απλά τουλάχιστον τώρα, όποιο μέλος θα ήθελε να κάνει τέτοιο, θα θεωρείται δευτερεύον project, διότι δεν μπορεί όλη η ομάδα να επικεντρωθεί εκεί. Επομένως. ο επόμενος στόχος μας πέρα από την ενημέρωση θα είναι πλέον να προσπαθήσουμε να φέρουμε και όλες τις ομάδες πιο κοντά σε εμάς αλλά και στις υπόλοιπες ώστε να υπάρχει μία συνεχής συνεργασία και ανταλλαγή πληροφορίας. Είναι ένα πολύ δύσκολο εγχείρημα, αλλά θεωρούμε ότι είναι το επόμενο βήμα για να πάμε όλοι στην κατεύθυνση που επιθυμούμε.

Κάπως έτσι περνάμε στον δεύτερο κύριο λόγο για τον οποίο δεν επικεντρωνόμαστε σε μεταβατικές κινήσεις. Ο λόγος αυτός είναι ότι για να προκαλέσουμε κάποια μαζική αλλαγή στην κοινωνική δομή θεωρούμε ότι πρέπει να υπάρχει μία κρίσιμη μάζα η οποία όμως για να ενωθεί προς ένα βιώσιμο μέλλον χρειάζεται ένα κοινό όραμα, έναν κοινό στόχο δηλαδή. Το Κίνημα Zeitgeist προσπαθεί να αναδείξει αυτόν τον κοινό στόχο παρουσιάζοντας και προτείνοντας το μοντέλο της Οικονομίας Βασισμένης στους Φυσικούς Πόρους και Νόμους. Οποιαδήποτε μεγάλη αλλαγή που απειλεί τα συμφέροντα κάποιων είναι λογικό να πολεμηθεί από τους ίδιους, όταν αποφασίσουν να την υπολογίσουν. Επομένως, μόνο αν υπάρχει μία μάζα πίσω από όλο αυτό το εγχείρημα δεν γίνεται να ανασταλεί. Αν είμαστε απομονωμένοι, μπορούνε να μας σταματήσουν. Αν είμαστε ενωμένοι όμως όχι. Πέρα από αυτό, ίσως το πιο σημαντικό στοιχείο για τη μετάβαση είναι να κατανοήσει όλος ο κόσμος ότι για να γίνει σημαντική αλλαγή στο κοινωνικό σύστημα δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να μπαλώνουμε τις τρύπες του. Πρέπει να αλλάξουμε τις ίδιες τις δομές του. Με άλλα λόγια, καθώς η μετάβαση γίνεται και θα συνεχίσει να γίνεται με ομάδες που επικεντρώνονται σε διάφορες τομείς της απεξάρτησης από το σημερινό σύστημα, το θεωρούμε πολύ σημαντικό να συνεχίσει η ανθρωπότητα να κοιτάζει στο μέλλον και να ψάχνει να βρει συνεχώς τρόπους για το πώς μπορούμε να ενσωματώσουμε αυτές τις λύσεις στα πλαίσια ενός ολιστικού νέου κοινωνικού μοντέλου: ένα μοντέλο το οποίο θα διαχειρίζεται αποδοτικά και θα διαμοιράζει τους πόρους της γης, θα προστατεύει το περιβάλλον και θα μεγιστοποιεί τη δημόσια υγεία.

Τέλος, αξίζει να τονίσουμε ότι όσο απαραίτητες και να είναι οι λύσεις που προσφέρονται στον κόσμο, αν ο κόσμος δεν συνειδητοποιήσει ότι υπάρχει κάποιο πρόβλημα, δεν ασχολείται με τις λύσεις. Με άλλα λόγια, είναι επίσης απραίτητη κάποια συγκεντρωμένη προσπάθεια στην ανάδειξη των εγγενών προβλημάτων του σημερινού κοινωνικού-οικονομικού συστήματος. Άλλωστε, οι απαντήσεις (λύσεις) σε πηγαίνουν όσο μακρυά μπορούν να σε πάνε οι ερωτήσεις (προβλήματα) που κάνεις. Για παράδειγμα, αν το μόνο που ρωτάμε είναι ποιος θα έπρεπε να μας κυβερνάει ή πώς μπορεί να γίνει βιώσιμο το χρέος, δεν πρόκειται ποτέ να επικεντρωθούμε στις λύσεις της αυτοματοποιημένης διακυβέρνησης ή της αφθονίας που καθιστά το χρήμα ξεπερασμένο.

Αν θέλετε να ενημερωθείτε εκτενέστερα για τα παραπάνω μπορείτε να διαβάσετε το παρακάτω άρθρο της Jen Wilding, της ομιλήτριας της Παγκόσμιας Ομάδας Διαλέξεων του κινήματος.

 

«Επικριτές, Πόλεις και Διαμάχες!»
από την Jen Wilding

Να αποσαφηνίσουμε μια κοινή παρερμηνεία: το Zeitgeist Movement (TZM) δεν έχει κανένα πρόβλημα με τη συμμετοχή υποστηρικτών τού κινήματος σε αυτόνομες κοινοτήτες, την έξοδο από το δίκτυο, την καλλιέργεια τροφίμων σε τοπικό επίπεδο, το διαμοιρασμό των πόρων κοινοτικά, κ.λ.π.. Στην πραγματικότητα, ένας αριθμός υποστηρικτών του TZM το πράττουν ήδη και μερικοί μάλιστα το έχουν κάνει αυτό πριν ακόμα να γεννηθώ. Ωστόσο, το TZM δεν συγκεντρώνει επί του παρόντος χρηματικούς πόρους για 1) την οικοδόμηση μιας μεταβατικής πόλης για να ζήσουν μέσα οι υποστηρικτές του ή 2) την κατασκευή μιας ολόκληρης τεχνολογικά εξελιγμένης παγκόσμιας Οικονομίας με Βάση τους Πόρους (ΟΒΠ). Το όραμα για μια βασισμένη στην τεχνολογία, παγκόσμια ΟΒΠ υπερβαίνει κατά πολύ τον ετήσιο προϋπολογισμό χιλιάδων αθροιστικά μη-κερδοσκοπικών οργανισμών.

Το Κίνημα Zeitgeist ενθαρρύνει τους ανθρώπους να συνδεθούν με άλλες ομάδες με όποιον τρόπο μπορούν, όμως απλώς ζητάει από τα επίσημα Chapters να παραμείνουν πιστά σε ένα παγκόσμιο όραμα για ευαισθητοποίηση, διότι αυτό απεικονίζει με ακρίβεια,αυτό που το παγκόσμιο κίνημα επιδιώκει να επιτύχει αυτή τη στιγμή. Πολλές εξωτερικές τοπικές/περιφερειακές οργανώσεις στοχεύουν το κίνημα σε καθημερινή βάση,μέσα από τις λίστες των ηλεκτρονικών μας ταχυδρομείων αναζητώντας οικονομική υποστήριξη και επιθυμούν να στρέψουν την προσοχή του κινήματος στα μικρότερης έκτασης σχέδια τους. Έτσι, είναι πιο ακριβές να πούμε ότι το TZM είναι υπέρ των προκείμενων κοινοτήτων (ως μεμονωμένα/τοπικά έργα), ΑΛΛΑ κάνει σαφές τον διαχωρισμό ότι οι υπό μελέτη αυτές κοινότητες δεν αντιπροσωπεύουν τον ολοκληρωμένο στόχο του κινήματος και δεν πρέπει ποτέ να χαρακτηρίζονται ως κάτι τέτοιο. Οι κοινότητες αυτές θεωρούνται ως ένα προσωρινό βήμα (μπάλωμα), μέχρις ότου να έχουμε την κρίσιμη μάζα των πόρων για να προχωρήσουμε και να φέρουμε αυτές τις υφιστάμενες τοπικές προσπάθειες σε μια ενιαία παγκόσμια προσπάθεια. Οι άνθρωποι μπορούν να υποστηρίξουν και τα δύο και προφανώς δεν χρειάζεται κανενός είδους άδεια από το κίνημα για να εξασφαλίσουν την επιβίωσή τους με οποιοδήποτε τρόπο μπορούν. Βρίσκω ενδιαφέρον το γεγονός ότι οι άνθρωποι ζητούν την άδεια ή κάποια εντολή από το κίνημα, για να κινητοποιηθούν ώστε να ξεκινήσουν ή να ενταχθούν σε μια βιώσιμη κοινότητα, αλλά κατανοώ επίσης ότι είναι πιθανότατα αποτέλεσμα της σημερινής κοινωνικής κατάστασης όπου οι άνθρωποι νιώθουν ανίκανοι να κινητοποιηθούν με δική τους πρωτοβουλία, χωρίς την υποστήριξη κάποιου πλήθους. Εάν είστε κάποιος που επιθυμεί να διερευνήσει τις υπό μελέτη κοινότητες, αλλά είστε πολύ διστακτικός για να βγείτε έξω από μόνος σας και να ξεκινήσετε μια, σας συνιστώ να τσεκάρετε το: http://www.ic.org/ και τις εκατοντάδες των υπάρχουσων κοινοτήτων που περιλαμβάνονται στον κατάλογό τους.

Αυτή τη στιγμή, το Κίνημα Zeitgeist θεωρεί και προωθεί τη διάδοση μίας καθολικής συνειδητοποίησης σχετικά με μια παγκόσμια Οικονομία με Βάση τους Πόρους, ως τον πλέον απαραίτητο ακτιβισμό για να καταλήξουμε σε μια μεγαλύτερη, ενιαία κατανόηση και το πλεονέκτημα μπορώ να τα διακρίνω. Αυτόνομες κοινότητες υπάρχουν εδώ και αιώνες (μια βιώσιμη κοινότητα για να ζείς, δεν είναι και κάτι το καινούργιο), αλλά η ύπαρξή τους και μόνον δεν έχει επιφέρει και μια μαζική βούληση για παγκόσμια ενότητα ή για μια Οικονομία με Βάση τους Πόρους. Οι αυτόνομες κοινότητες έχουν τα δικά τους ζητήματα επιβίωσης λόγω των περιορισμών και των προκλήσεων που υπάρχουν εντός της ανεπάρκειας. Το TZM επιδιώκει να διαδώσει τη συνειδητοποίηση πώς η λύση που προτείνουμε είναι άμεσα συνδεδεμένη στο να αντιμετώπιζει τις ρίζες της απίστευτης δυσλειτουργία της κοινωνίας, έτσι ώστε να μπορέσουμε να ξεκινήσουμε να κάνουμε σχέδια για μια παγκόσμια, συστηματική προσέγγιση που θα ωθήσει την ανθρωπότητα μπροστά, αντί πίσω.

Επίσης, θα πρέπει να σημειωθεί ότι όταν ένα άτομο εγγράφεται για να υποστηρίξει ένα κίνημα, ΟΠΟΙΟΔΗΠΟΤΕ κίνημα, αυτή η έκφραση της υποστήριξης είναι γενικά μια ένδειξη ότι αυτό το άτομο συμφωνεί με αυτό που είναι το κυρίως σώμα των ιδέων/προσέγγισεων του κινήματος. Αυτοί που ισχυρίζονται ότι υποστηρίζουν το Kίνημα Zeitgeist και στη συνέχεια είτε προσπαθούν να μετατοπίσουν τις ενέργειες ή την κατεύθυνση του κινήματος για να ταιριάξει στην δική τους αντζέντα ή να κατάκρινουν στ’ ανοιχτά τους υποστηρικτές ως “τυφλούς οπαδούς” των ιδέων που εκφράζει το κίνημα δεν πρέπει να έχουν συνειδητοποιήσει ότι το TZM είναι ένα εθελοντικό κίνημα. Ένας υποστηρικτής γίνεται υποστηρικτής γιατί υποστηρίζει τις ιδέες, εξ ορισμού. Το κίνημα Zeitgeist δεν είναι μια κυβέρνηση ή μια θρησκεία που γεννιέσαι σ’ αυτή, και δεν έχει ουσιαστικά καμμία πολιτισμική διαφορά με οποιαδήποτε άλλη μεγάλη υπάρχουσα ομάδα που συγκροτήθηκε για οποιονδήποτε άλλο κοινό σκοπό. Κριτικά σκεπτόμενα άτομα αφθονούν στο κίνημά μας, και αυτός είναι κι’ ο λόγος που με προσέλκυσε σ’ αυτό εξ αρχής. Δεν συμφωνούν όλοι με κάθε δράση που λαμβάνει χώρα, αλλά αφοσιωμένοι εθελοντές ακτιβιστές παραμένουν υποστηρικτές σε μια ενιαία κατεύθυνση χωρίς να βγάζουν το λάδι σε ασήμαντες λεπτομέρειες που προκαλούν ρήξεις και τραυματισμένους εγωισμούς. Μήπως το κίνημα διατρέχει τον κίνδυνο του να είναι δογματικό; Λοιπόν, όταν η θέση που σταθερά υποστηρίζουμε είναι ο σχεδιασμός ενός περιβάλλοντος που αγκαλιάζει την επιστήμη ως κάτι το δυναμικό, και που βελτιώνεται συνεχώς καθώς νέες πληροφορίες καθίστανται διαθέσιμες, αυτό είναι ένα ενδιαφέρον δίλημμα, έτσι δεν είναι; Μια δογματική αντίσταση στο δόγμα. Αν αυτό το αξιαγάπητο παράδοξο είναι αυτό που εμποδίζει ένα άτομο από το να υποστήριξει μια καλή ιδέα για έναν καλύτερο κόσμο, τότε αυτό είναι σίγουρα δική του ιδιομορφία του.

Αρκεί να πoύμε, ότι οι άνθρωποι που διαβάζουν για Το Κίνημα και δεν υποστηρίζουν αυτή την κατεύθυνση διατηρούν την απόλυτη ελευθερία να μην συμμετέχουν στον ακτιβισμό μας ή ακόμη και να μην επικοινωνούν μαζί μας καθόλου. Αν οι επικριτές πραγματικά φοβούνται την επιρροή που μπορεί να έχουμε στις μάζες σε τέτοιο βαθμό, που να αισθάνονται ότι πρέπει να αφιερώνουν την κάθε τους στιγμή στο να αναπτύσουν και να διατηρούν κανάλια στο YouTube, μπλόγκς, τσάτ και ραδιοφωνικά προγράμματα για να φέρουν στα ίσια του το κοινό όσον αφορά τους σκοτεινούς, εσφαλμένους, και διεφθαρμένους τρόπους που μας αποδίδουν, λοιπόν … ας πούμε απλά ότι δεν θα μπορούσα να εκτιμήσω περισσότερο την ειλικρινή τους εμπιστοσύνη στην ικανότητά μας να επηρεάζουμε με επιτυχία τις μάζες με όλο τον ακτιβισμό ευαισθητοποίησης που κάνουμε.

Έτσι όπως τα βλέπω, όλοι θα έρθουμε κοντά σε ένα παγκόσμιο ενοποιημένο σύστημα τελικά, ίσως όχι στη διάρκεια της ζωής μου, αλλά κάποια στιγμή στο μέλλον της ανθρωπότητας. Ναι, είμαι αισιόδοξη κατ’ αυτόν τον τρόπο. Οι καλές ιδέες είναι καλές ιδέες και μια παγκόσμια Οικονομία Βασισμένη στους Πόρους (ΟΒΠ) είναι μια ιδέα της οποίας ο καιρός έχει έρθει. Φαίνεται ότι οι υποστηρικτές του κινήματος συμμερίζονται αυτήν την άποψη ακόμα και με τους πιο σκληρούς επικριτές μας. Το TZM εκπροσωπεί έναν από τους πολλούς τρόπους που προσπαθούν να επιφέρουν την τεράστια αλλαγή μοντέλου που θα εξαλείψει την εξάρτηση από το χρηματοπιστωτικό σύστημα. Τα γεγονότα που εκτυλίσσονται στον κόσμο αυτή τη στιγμή είναι πρωτοφανή και το να ξεφύγουμε από το χρηματοπιστωτικό σύστημα είναι η νοήμων λύση που μπορούμε να έχουμε με μαζική υποστήριξη. Στο κάτω-κάτω, είναι απλά ένα παιχνίδι. Και ενώ δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι η προσέγγιση του κινήματος θα είναι Η προσέγγιση για να επιφέρουμε μια παγκόσμια ΟΒΠ, μέχρι σήμερα δεν γνωρίζω κανένα άλλο παγκόσμιο κίνημα ή προσπάθεια που να μπορεί να προσφέρει μια τέτοια εγγύηση ως τον μόνο τρόπο για να επιτευχθεί αυτό. Εάν κάποια εμφανιστεί μυστηριωδώς, πιθανόν θα τους κρίνω ως υπερβολικά σίγουρους για να τους εμπιστευτώ. Γιατί; Επειδή όλοι μας έχουμε τόσα πολλά να μάθουμε και μαθαίνουμε και διόρθωνουμε την πορεία καθώς προχωράμε, χωρίς αυτόκλητους μελλοντολόγους.

Εκτιμώ τις προσπάθειες των ακτιβιστών που προσπαθούν να επιφέρουν μια ΟΒΠ με το να ενθαρρύνουν την οργάνωση λειτουργικών αυτόνομων κοινοτήτων. Προσπάθειες για να καταστούμε λιγότερο εξαρτημένοι από την σύγχρονη καταναλωτική δομή αξίζουν σίγουρα τον κόπο σε πολλά επίπεδα. Το TZM στοχεύει ουσιαστικά στο ίδιο τελικό αποτέλεσμα, όπως αυτοί που υποστηρίζουν ακτιβισμό με το να δημιουργούν αυτές τις κοινοτήτες· θέτουμε απλώς μια παγκόσμια συστημική προσέγγιση για τη δημιουργία αφθονίας και βιωσιμότητας, αντιμετώπιζοντας τα προβλήματα στη ρίζα τους. Ωστόσο, είναι αυτονόητο πως κανένα κίνημα ή προσπάθεια που επιδιώκει να επιφέρει παγκόσμια ενοποίηση και μια παγκόσμια συστημική προσέγγιση δεν μπορεί να ξεφύγει από την ανάγκη για μαζική ευαισθητοποίηση μέσω όλων των πολυάριθμων οδών που οι υποστηρικτές του ZM επιδιώκουν ενεργά καθημερινώς. Απλά δεν υπάρχει κανένας τρόπος να το παρακάμψουμε: ανεξαρτήτως του μεγέθους της πρόκλησης, η μαζική ευαισθητοποίηση είναι υψίστης σημασίας.

Στο κάτω-κάτω και αν είχα επιλογή, θα προτιμούσα καλύτερα να υπομένω λεκτικές αντιπαραθέσεις σε διαγωνισμούς τσαντίλας που να είναι επικεντρωμένοι γύρω από τους καλύτερους τρόπους για μια μόνιμη παγκόσμια ειρήνη, την εξάλειψη της φτώχειας, και τη δημιουργία ενός βιώσιμου τρόπου ζωής, αντί για φορτισμένες συζητήσεις ως προς το ποιά χώρα έχει τα δικαιώματα σε ποιούς πόρους, ποιανού πολιτικού κόμματος ο Πρόεδρος μοιάζει περισσότερο με τον Χίτλερ, και κατά πόσον ή όχι οι βόμβες θα πρέπει να πέσουν τώρα ή αργότερα, κ.λ.π. Επικριτές και διαμάχες θα προκύψουν αναπόφευκτα καθώς η ιδέα μιας ΟΒΠ θα κερδίζει έδαφος και, καθώς θα συμβαίνει, αυτό μπορεί να θεωρηθεί ως ένδειξη προόδου. Κυρίες και κύριοι (υποστηρικτές και επικριτές)· προσδεθείτε και απολαύστε τη μετάβαση σ’ έναν καλύτερο κόσμο.